ตบะ - หนังสือธรรมะ โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ตบะ ตบะแตก ตบะ หมายถึง พิธีข่มกิเลสโดยทรมานตัว ผู้บำเพ็ญตบะคือฤๅษี ตบะแตก หมายถึง บำเพ็ญตบะต่อไปไม่ได้เพราะทนสิ่งยั่วยวนไม่ไหว ปัจจุบันมักใช้หมายถึง สิ้นความอดทน หมดความอดกลั้น
บำเพ็ญตบะ จึงหมายถึง การทำความเพียรเผาผลาญความชั่ว คือ กิเลสทุกชนิดให้ร้อนตัวทนอยู่ไม่ได้ เกาะใจเราไม่ติด ต้องเผ่นหนีไป แล้วใจของเราก็จะผ่องใส หมดทุกข์ ตบะ ตบะ หมายถึงการทำความเพียรเพื่อเผากิเลส ตัณหา ความชั่ว และความเกียจคร้านมิให้ครอบงำจิตใจ เป็นความมุ่งมั่นเอาชนะความเกียจคร้านและความหมกมุ่นในความสุขสำราญ เพื่อทำงานให้ก้าวหน้าและสำเร็จลุล่วง
ตบะ ตบะแตก ตบะ หมายถึง พิธีข่มกิเลสโดยทรมานตัว ผู้บำเพ็ญตบะคือฤๅษี ตบะแตก หมายถึง บำเพ็ญตบะต่อไปไม่ได้เพราะทนสิ่งยั่วยวนไม่ไหว ปัจจุบันมักใช้หมายถึง สิ้นความอดทน หมดความอดกลั้น
ตบะแตก บำเพ็ญตบะ จึงหมายถึง การทำความเพียรเผาผลาญความชั่ว คือ กิเลสทุกชนิดให้ร้อนตัวทนอยู่ไม่ได้ เกาะใจเราไม่ติด ต้องเผ่นหนีไป แล้วใจของเราก็จะผ่องใส หมดทุกข์
ตบะ หมายถึงการทำความเพียรเพื่อเผากิเลส ตัณหา ความชั่ว และความเกียจคร้านมิให้ครอบงำจิตใจ เป็นความมุ่งมั่นเอาชนะความเกียจคร้านและความหมกมุ่นในความสุขสำราญ เพื่อทำงานให้ก้าวหน้าและสำเร็จลุล่วง